مالیات عامل فرار

در سه سال گذشته روند مالیات ستانی رشد شدیدی داشته است. بخشی از بدنه ی اقتصادی دولت معتقد است نسبت مالیات به جی دی پی ایران بسیار پایین است و باید این نسبت افزایش پیدا کند. همین رویکرد باعث شد تا مالیات از 25 تا 30 درصد بودجه سه چهار سال قبل به بیش از 50 درصد بودجه در سال1403 برسد. اما دولتمردان به یک نکته توجه نمی کند، افزایش مداوم مالیات ستانی منجر به فرار خواهد شد و این فرار در بلندمدت نه تنها سیاست افزایش سهم مالیات از جی دی پی را محقق نمی کند، بلکه حتی خود جی دی پی را تحت تاثیر منفی قرار می دهد. 

چرا مالیات عامل فرار است؟

همه می دانیم مالیات توسط اشخاص حقیقی، حقوقی و اصناف مختلف پرداخت می شود. اما چرا رویکرد افزایشی مالیات عامل فرار است. دلیل اصلی و مهم فرار از مالیات، ندیدن اثر این درآمد دولت در بهبود رفاه اجتماعی است. یعنی مالیات دهندگان احساس نمی کنند که با پرداخت مالیات بیشتر، زندگی بهتری تجربه می کنند. در مورد عوارض شهری و کشوری نیز همین موضوع حاکم است. در واقع از نظر اشخاص حقیقی و حقوقی این افزایش مالیات که منجر به رشد درآمد دولت می شود، تاثیری در زندگی آنها ندارد. به همین دلیل با روش های مختلف تلاش می کنند از زیر بار آن فرار کنند.

مشاغل تخصصی مانند پزشکان، مهاجرت می کنند، اصناف کوچک به جای کارتخوان، کارت به کارت می خواهند، طلافروش ها مغازه های خودشان را می بندند، بنگاه های اقتصادی به دنبال راه های مختلف برای پرداخت مالیات کمتر می روند و برخی نهادها و ارگان ها که اصلا زیر بار داستان مالیات نمی روند و از دم معاف هستند. ارگان هایی که در ظاهر خود سیستم حکمرانی هستند. در برخی موارد این فرار مالیاتی به شکل عدم انجام فعالیت اقتصادی نیز خودش را نشان می دهد. بنگاه اقتصادی وقتی می بیند سهم دولت از کسب و کارش چند برابر سود خودش است، به نتیجه می رسد کسب و کار را توسعه ندهد یا حتی کوچک کند. 

سبک و سیاق فعلی در مالیات ستانی که فقط به فکر کسب درآمد بیشتر از اشخاص حقیقی و حقوقی است و سمت مقابل آن یعنی هزینه کرد نفعی برای همین اشخاص ندارد، نتیجه ای جز کاهش تولید ناخالص داخلی ندارد.